Nowa płyta z barokową muzyką oratoryjną

        Nowość czy nie nowość ( premiera była w listopadzie 2020 r.), zależy dla kogo.  Płyty jeszcze nie mam, ale słuchałam. Kilka znanych arii, jak "Lascia la spina" Händla mnie nie skusi. Ani fajerwerki w stylu "Caderà, perirà" zupełnie zresztą nieznanego mi kompozytora Fortunata Chellerego. Całość zresztą dosyć dramatyczna,, bo czego innego się spodziewać po tytule "Marność świata" ("La vanità del mondo")? Na szczęście można się też wyciszyć, jak przy "Dormi, o fulmine di guerra". 

         Alessandro Scarlatti (1660 - 1725) jest tym mniej znanym kompozytorem o tym samym nazwisku. Większą sławę przez wieki zyskał jego syn Domenico Scarlatti (1685 - 1757), autor 555 sonat klawiszowych. Ale to jego ojciec, Alessandro skomponował więcej oper, przyczyniając się do rozwoju włoskiej sceny operowej, chociaż większość jego dzieł nie przetrwała próby czasu. Komponował dla kilku miast i pod różnymi protektorami. Po muzycznych studiach pierwsze opery komponował w Rzymie. Następnie związał się z Neapolem, gdzie uzyskał nominację na dyrektroa teatru San Bartolomeo. Do 1702 roku skomponował tam 32 opery. Jednocześnie utrzymywał kontakty z rzymskimi mecenasami: między innymi kardynałem Ottobonim. W 1702 r. przeniósł się do Florencji pod protektorat Ferdynanda Medyceusza. Zaledwie po trzech latach przenosi się do Rzymu, gdzie otrzymuje stanowisko w bazylice Santa Maria Maggiore. Jednoczesnie próbuje zdobyć uznanie w operowych treatrach Wenecji, lecz kiedy mu się to nie udaje, wraca do Neapolu, gdzie ostatecznie kończy żywot. 

      Pobyt w Rzymie nałożył się na czasy obowiązywnaia zakazu wystawiania oper, toteż Scarlatti komponował także religijne oratoria. Pojawia się wśród nich dwukrotnie "La Giuditta", dla rozróżnienia tytułowane "La Giuditta di Cambridge" oraz "La Giuditta di Napoli".  Czytałam w kilku różnych źródłach i okazuje się, że panuje niezły bałagan w kwestii obu dzieł. "La Giuditta di Cambridge" jest późniejsza, wystawiona ok. 1697 r.  w Rzymie lub Neapolu, a nazywa się "Cambridge", ponieważ rękopis przechowywany jest w King`s College w Cambridge właśnie. Autorem libretta do tej wersji był Antonio Ottoboni. Z kolei "La Giuditta di Napoli" wystawiona została prawdopodobnie w Rzymie ok. 1693 roku, a autorem libretta był kardynał Pietro Ottoboni, syn Antonia. Panujący, jak wspomniałam, bałagan w źródłach i sprzeczne informacje wcale nie pozwalają mieć pewności co do obu Ottobonich czy nawet miejsca premier oratoriów. A jeszcze można namieszać informacją, że tekst libretta - tylko której wersji??? - przypisywano dawniej innemu autorowi, Benedetto Pamphillemu, też kardynał zresztą, ostatecznie bowiem treść zaczerpnięta została z Księgi Judyty ze Starego Testamentu. Jedno jest jednak niepodważalne: jedna "La Giuditta" jest trzygłosowa (sopran, alt, tenor), a druga pięciogłosowa (dwa soprany, alt, tenor, bas). 

        Czas dotrzeć do sedna. Właśnie z tej krótszej, trzygłosowej wersji pochodzi przepiękna, z cudowną instrumentacją, kołysanka "Dormi, o fulmine di guerra", a na najnowszej płycie "La vanità del mondo" wydanej w listopadzie ubiegłego roku śpiewa ją Philippe Jaroussky. Finito!

Dormi, o fulmine di guerra

scorda l`ire,

gia provasti ch`a perire

l`arco e il dardo d`un bel ciglio,

d`un bel guardo, han vigor ch`i forti atterra.  

Przepraszam za reklamy, ale to nie ode mnie zależy.