O tym, jak Mozart wykradł muzykę

       (Natomiast w Zapiskach macierzystych moje odkrycie czytelnicze, a w zasadzie malarskie)


           W 1770 roku, przez Mediolan, Bolonię i Florencję, 14-letni Mozart wraz z ojcem dotarł do Rzymu, gdzie uczestniczył w wielkotygodniowych nabożeństwach w Kaplicy Sykstyńskiej. Tylko raz w roku właśnie podczas Wielkiego Tygodnia wykonywano w niej 9-głosowe Miserere Gregorio Allegriego, włoskiego kompozytora żyjącego w latach 1582 - 1652. Rękopisu utworu, przechowywanego w archiwum Kaplicy, pod groźbą ekskomuniki nie wolno było wynosić, kopiować ani rozpowszechniać. Mozart podobno wysłuchał go dwukrotnie i następnie... spisał całość z pamięci, a wkrótce wieść o wyczynie młodego Wolfganga dotarła do uszu papieża. Dużo przemawia za tym, że jest to jednak legenda, gdyż wiadomo o co najmniej trzech kopiach Miserere: jedna była własnością króla Portugalii, drugą posiadał kompozytor Giovanni Battista Martini, a trzecia znajdowała się w Bibliotece Cesarskiej w Wiedniu. W zasadzie więc nie było powodu "wykradać" jej po raz kolejny ;-) Prawda to czy legenda, faktem jest natomiast, że papież Klemens XIV nadał młodemu Wolfgangowi Order Złotej Ostrogi :-)
       Gregorio Allegri komponował motety, msze, psalmy, lamentacje, utwory w stylu renesansowej polifonii oraz instrumentalne sinfonie. Sam od chłopięcych lat śpiewał w  kościelnych chórach, a od 1629 roku na stałe związał się z chórem Kaplicy Sykstyńskiej, którego został kapelmistrzem. Owiane legendą i długo trzymane w tajemnicy Miserere pozostaje do dziś jego najbardziej znaną kompozycją. Zdaje się jednak, że późniejsze wykonania, w  tym  najbardziej cenione także dzisiaj, odbiegają od XVII-wiecznego pierwowzoru a to za sprawą pewnego błędu popełnionego przez jakiegoś kopistę w drugiej połowie XIX wieku. Chodzi o wysokie C, które jak głos z anielskich sfer wdziera się w tradycyjny monofoniczny chóralny śpiew i typową dla liturgii rzymskiej chorałową intonację psalmiczną. Z błędu kopisty czy też nie, ta wersja zyskała współcześnie największe uznanie, czego świadectwem są liczne nagrania. 
        Wykonanie zespołu The Sixteen należy do najlepszych. Mnie też się bardzo podoba, a zwłaszcza ten wokalizujący sopran wywołuje ciarki. The Sixteen to zespół doświadczony w wykonawstwie renesansowej polifonii prowadzony przez Harry`ego Christophersa. Zaczątkiem działalności była grupa szesnastu (stąd nazwa) przyjaciół, którzy po dwóch latach przygotowań (od 1977) swój pierwszy koncert dali w roku 1979. Należą do czołówki światowego wykonawstwa muzyki dawnej, zdobywając za swoje nagrania liczne prestiżowe nagrody, od Grand Prix du Disque poczynając, na Gramophone Award kończąc.  W 2001 r. założyli własną wytwórnię płytową Coro. I teraz uwaga! uwaga! The Sixteen wykonuje także polską muzykę barokową: w 2013 roku nagrali płytę z kompozycjami Bartłomieja Pękiela, a w roku ubiegłym Italian Maestri in Poland, czyli kompozycje włoskich mistrzów tworzących na dworze Zygmunta III Wazy. 
        Chyba daleko odeszłam od tytułu tego wpisu. Toteż jeszcze tylko rzecz najważniejsza - muzyka!
Miserere mei, Deus Gregorio Allegriego we wspaniałym wykonaniu The Sixteen