Lament na Placu Konstytucji

(Kontynuacja lektury "Fasti" Owidiusza TUTAJ )


       Trzy kobiety: babcia Zofia, córka Justyna i wnuczka Anna opowiadają swoje historie. A tak naprawdę jest to opowieść o jednym dniu, pewnej sobocie, która zmieniła bieg życia każdej z nich. Sobotnie wydarzenia stają się jednak przyczynkiem do szerszej opowieści o rodzinie, braku zrozumienia i miłości, wyobcowaniu, marzeniach i rozczarowaniach. Tak naprawdę każda z kobiet jest nieszczęśliwa, każda przeżywa swój osobisty dramat, o którym nie może nikomu opowiedzieć, ponieważ - i to jest diagnoza całego współczesnego społeczeństwa - nikt, absolutnie nikt nie chce słuchać.
      Anna, siedemnastoletnia licealistka nie znajdująca oparcia w rodzicach, nie mająca tak naprawdę przyjaciół mimo licznych znajomych, przeżywająca typowe dla młodzieży rozterki. Zbuntowana na wszystko i przeciw wszystkim, szukająca ciepła i zrozumienia, którego nie dostaje od rodziców, uwikłana w poniżający seksualno-finansowy układ z byłym chłopakiem. Współczuję jej, ale tak naprawdę jest to postać psychologicznie najmniej dla mnie zrozumiała. Marzenie o spodniach w różowe cekiny (czy też miały to być różowe spodnie w zwykłe cekiny, już nie pamiętam dobrze) nie przemawia do moich emocji zupełnie.
       Justyna, jej matka, to kobieta dojrzała, ale przecież jeszcze młoda, w sile wieku, nagle zwolniona z pracy nie potrafi odnaleźć się w nowej dla siebie sytuacji. To ona wykrzykuje najostrzejsze oskarżenie pod adresem naszej zakłamanej współczesności, hipokrycji układów decydujących o postrzeganiu drugiego człowieka, przeciw  wszechobecnej niesprawiedliwej ekonomii wolnego rynku, wyrzucającego ludzi zdolnych do pracy na bruk bez środków do życia. Krzyk Justyny i jej sobotni wyczyn przemówił do mnie najbardziej. Wstrząsnął i poruszył wewnętrzne struny nie tylko współczucia. Także wstydu, że może i ja ulegam powszechnej znieczulicy i stereotypowemu ocenianiu innych.
       Zofia sprawia wrażenie osoby najbardziej oderwanej od rzeczywistości. Wdowa marząca o postawieniu mężowi pomnika, tylko nie mając na to pieniędzy, gra w totolotka, jak na razie bezskutecznie, ale twierdzi, że odkryła system i teraz jej się uda. Na ludzi patrzy nieco idealistycznie, widząc w nich biedne istoty wymagające pomocy. I to ona zapłaci za swoją ufność najwyższą cenę.
        Trzy kobiety z jednej rodziny, a przecież tak daleko od siebie. Nie rozmieieją się nawzajem, nie słuchają, nie rozmawają. Córka ma pretensje do matki, że nie pracuje całymi dniami gapiąc się w okno, nie przeczuwając, jak wielki dramat przeżywa ona w tym momencie. Przepaść międzypokoleniowa skutecznie unuemożliwia porozumenie. Matka martwi się o córkę, ale pogrążona w osamotneniu, czuje się wyrzucona nie tylko z pracy, ale i ze społeczeństwa, zepchnięta na margines przez najbliższych, którzy odsuwają się od niej jak od trędowatej. Nie potrafi już zauważyć, co przeżywa córka, zdaje sobie sprawę z romansu męża, martwi się na dodatek o matkę, którą tak łatwo oszukać w jej naiwnej ufności wobec ludzi. Babcia, stara kobieta, marząca o spełnieniu ostatniego swojego marzenia. A potem nawet życzyłaby sobie, aby jej ciało skremowano i prochy rozsypano, bo nie wierzy, by ktokolwiek z najbliższych, ani córka, ani wnuczka, miał czas zajmować się jej grobem.
        Trzy kobiety żyjące obok siebie. Każda ma swoją historię, rozterki, problemy i nadzieje. Ale największym dramatem jest to, że nikt nie chce słuchać. Stanęły więc na środku Placu Konstytucji i tam, pod gołym niebem wykrzyczały swoje żale, opowiedziały swoje historie. Kto chciał, mógł się zatrzymać, posłuchać. I tak też się działo. Ludzie wysiadali z autobusów i tramwajów, niektórzy zaintrygowani niewielką podwyższoną sceną zatrzymywali się na chwilę, inni na dłużej. Najwytrwalsi przyszli wcześniej, mieli szansę usiąść na ustawionych  przed sceną ławkach i przez 75 minut usłyszeć trzy traumatyczne historie. W każdej z tych historii kryje się prawda o nas samych, o naszym życiu, o naszym społeczeństwie. I nie jest to wcale prawda miła ani przyjemna.
       Lament na Placu Konstytucji, (autor Krzysztof Bizio) -  spektakl plenerowy na tytułowym Placu Konstytucji, realizowany przez aktorki Teatru Polonia i Och-teatru. Oglądałam spektakl 9 lipca z Barbarą Wrzesińską w roli Zofii i Marią Seweryn w roli Justyny. Niestety nie znam aktorki grającej najmłodszą bohaterkę, Annę. Byłam pod ogromnym wrażeniem aktorskiej sztuki Marii Seweryn. Dotąd znałam ją tylko z ról filmowych. Podczas monologu Barbary Wrzesińskiej w roli Zofii nadciągnęła burza, zaczęło nieźle lać i grzmiało. Niezrażona aktorka poprosiła tylko o parasolkę i kontynuowała występ. Wtrąciła nawet do swojego monologu uwagę na temat pogody. Większość publiczności, ta zaopatrzona w parasolki, wytrwała do końca. Niektórzy umknęli tylko pod pobliskie arkady i stamtąd słuchali, co przy nagłośnieniu nie było wcale trudne. Burza skończyła się na moment przed końcem spektaklu. Ostatecznie w niedzielny poranek trzy kobiety żyjące dotąd obok siebie, spotykają się w mieszkaniu Zofii, ale w jakże dramatycznych okolicznościach. Nie zdradzę, co się stało. Może jeszcze będą grali. W programie mam zapisane, że w sierpniu Lament będzie również w plenerze prezentowany przy ul. Grójeckiej. Polecam! Doskonała okazja na kontakt z teatrem w plenerowych letnich warunkach, kiedy nespodziewana aura, kontakt z przygodną publicznością mogą wprowadzić dodatkowy element zaskoczenia i improwizacji.